چرا قا‌ب‌بندی جاستیس لیگ زک اسنایدر را می‌توان دوست داشت؟

از همان ابتدا که اعلام شد قا‌ب‌بندی جاستیس لیگ زک اسنایدر به صورت 4:3 خواهد بود، مردم واکنش‌های بدی داشتند. اما چرا؟ با کافه کمیک در ادامه همراه باشید.

واکنش‌ها به این تصمیم اسنایدر زیاد بود و زمانی شدیدتر شد که HBO-Max اعلام کرد که خود اسنایدر تمایل داشته تا فیلمش با این ابعاد به نمایش در بیاید. اما سوال اینجاست که آیا واقعا این قاب بد است یا خیر.

شاید فکر کنید که این قاب قرار نیست کل صفحه نمایش را پوشش دهد. بله حق با شماست؛ با این ابعاد، صفحه‌ی نمایش دارای نواحی مشکی و خالی خواهد بود. می‌توان این را پای این گذاشت که اسنایدر بی‌جهت تمایل داشته تا خود را از لحاظ هنری و نمایشی به فیلم‌های کلاسیک نزدیک کند؛ یا دوست داشته تا از معدود افرادی در دنیای امروز باشد که از قاب‌های غیرمعمول در فیلم‌هایشان استفاده می‌کنند. از جمله فیلم‌های جدیدتر که از این قاب‌بندی استفاده کرده‌اند می‌توان به First Cow و Lighthouse اشاره کرد.

اما با تماشای قا‌ب‌بندی جاستیس لیگ زک اسنایدر، کم‌کم متوجه می‌شوم که جادوی این قاب من را مسحور خود کرده. این نوع نمایش هم خلاقانه بوده و هم قابل قبول، جوری که دیگر حاضر نیستم آن را طور دیگری تماشا کنم.

اجازه دهید بهتر توضیح بدهم؛ آیا اخیرا فیلمی از نولان را بصورت بلو-ری تماشا کرده‌اید؟ اگر تنت (Tenet) یا شوالیه تاریکی (The Dark Knight) را دیده باشید، متوجه تغییر پر تکاپو و مداوم قاب‌های فیلم خواهید شد. ابعاد قاب گاهی از صحنه‌ای به صحنه‌ای دیگر تغییر می‌‌کنند. بطور مثال قاب از ابعاد 2.39:1 که دارای بارهای مشکی در بالا و پایین است به 1:1.78 تغییر کرده.

نولان با این نوع فیلمبرداری می‌خواهد نوع نگاه و دید خاص خودش را به مخاطب نشان دهد. حال او چگونه این تغییرات را بوجود می‌آورد؟ برای این‌کار می‌توان دوربین فیلمبرداری را با یک دوربین Imax عوض کرد. بطور معمول Imax دارای قابی به اندازه‌ی 1.78:1 هستند، درحالی که قاب یک دوربین فیلمبرداری 35mm قابی با ابعاد 2.39:1 دارد.

نسبت تصویر در فیلمبرداری کلاسیک

البته همه‌ی آیمکس‌ها قابی با ابعاد 1.78:1 ندارند. اندازه قاب به مدل آیمکسی که استفاده می‌کنید نیز بستگی دارد. بطور مثال، برخی مدل‌ها قابی با ابعاد 1.90:1 دارند و برخی دیگر قابی به ابعاد 1.43:1 که به آن قاب حقیقی آیمکس گفته می‌شود. انتخاب قابی بلندتر در بین این دو ابعاد، مثل 1.78:1 می‌تواند حس تمام صفحه بودن را به مخاطب القا کند.

البته فکر نمی‌کنم که این ایده برای فیلمی با نمایش خانگی خوب باشد. تلویزیون‌های امروزی عالی هستند اما نمی‌توانند آن حال و هوای تماشای فیلم با دوربین نورافکن در سینما را به مخاطب القا کنند؛ متاسفانه، در این موقعیت، فقط باعث بدنمایی این تکنیک می‌شود. مخصوصا زمانی که ابعاد از شاتی به شاتی دیگر تغییر می‌کند.

البته نولان تنها کسی نیست که از این تکنیک استفاده می‌کند؛ Mission Impossible: Fallout هم به این صورت به‌نمایش درآمده.

حال به لیگ عدالت برگردیم. قا‌ب‌بندی جاستیس لیگ زک اسنایدر با انتخاب قاب 4:3 گریزی به این تکنیک زده، اما چرا 4:3؟ می توان گفت برای این‌که تا از  تغییر دادن قاب در صحنه‌ها و شات‌ها جلوگیری کند. این تصمیم زیرکانه‌ای بود؛ در واقع اسنایدر با این کار تمایل داشته تا زبان بصری خودش را به مخاطبین نشان دهد. اما این کار تا وقتی که قرار نبود فیلم توسط HBO به عرضه دربیاید جالب به‌نظر می‌آمد.

دبورا اسنایدر (Deborah Snyder)، تهیه‌کننده و همسر زک دراین باره به Decider گفت :

«می‌دانید، فیلم در ابتدا همین‌طوری فیلمبرداری شده است. فراموش نکنید که این برنامه برای اکران سینمایی در نظر گرفته شده بود. اما تصمیم بر این شد تا توسط HBO پخش شود. زک تمایلی نداشت که قاب را تغییر دهد، چون فیلمبرداری با همان قاب و ابعاد انجام شده بود. خب، راستش را بخواهید فکر می‌کنم که این قاب خیلی خاص است. وقتی شما در حال ضبط جزئیات با این قاب هستید، چیزهای متفاوتی را می‌بینید و اگر تصمیم بر این می‌شد تا آن را تغییر دهیم، بخشی از قاب و جزئیات را از دست می‌دادیم. بنابراین حفظ این قاب بسیار مهم بود. همه چیز اینگونه آماده شده بود، بدلکاری، جلوه‌های ویژه و … .»

اما این نسبت ابعاد چه ربطی به خلاقانه بودن آن دارد و چرا آن را خاص می‌کند؟ ممکن است این حرف ها را جدی نگیرید و بگویید این فقط یک فیلم قهرمانی است که قهرمان‌ها در آن از شر شرور‌ها خلاص می‌شوند؛  یا این‌که چنین فیلمی چه نیازی به زبان بصری خاص دارد؟

اما خب واقعیت این است که این قاب حتی روی من هم تاثیر گذاشته. قا‌ب‌بندی جاستیس لیگ زک اسنایدر باعث شده تا با دیگر فیلم‌های قهرمانی متفاوت باشد؛ فیلم‌هایی که از قاب کلیشه‌ای 2.39:1 استفاده می‌کنند و بعد قاب را با تمامی شلوغی ‌ها و جزئیات برش می‌دهند. مثل Endgame، من این فیلم را دوست دارم اما اگر با دقت آن را نگاه کنم دچار سردرد می‌شوم.

قا‌ب‌بندی جاستیس لیگ زک اسنایدر فضای محدودتری دارد و همین باعث می‌شود که هر شخصیت در زمان مناسب در قاب قرار بگیرد. نکته دیگر این است که فیلم با این قاب بلندتر بنظر می‌رسد، چون مانند بقیه قاب‌ها آن‌قدر پهنا ندارد و همین باعث می‌شود تا به قهرمانان خود دیدی افسانه‌ای و با عظمت بدهد. این نگاه برای شخصیت‌هایی که جهان‌شان از داستان‌های حذف شده خدایان الهام گرفته بسیار تاثیرگذار است. چه در مارول چه در DC، تیم‌های زیادی روی گسترش و طراحی شخصیت‌ها کار می‌کنند و این قاب، آن حس اساطیری که نسبت به این قهرمانان داریم را بسیار خوب نمایش می‌دهد.

اسنایدر به‌خوبی از حرکات آهسته و تغییر صحنه‌های فیلمبرداری هنگام گفتگوی شخصیت‌ها استفاده کرده. اگر قا‌ب‌بندی جاستیس لیگ زک اسنایدر را در نظر بگیریم، می‌توان گفت او این مهارت و دانش را از سینمای کلاسیک و حتی صامت فرا گرفته. استفاده از این قاب این حس را به ما می‌دهد که انگار این فیلم در زمانی دیگر منجمد شده. این قاب خودش را از فیلم‌های دیگر متفاوت می‌سازد.

هر ثانیه از این حماسه چهار ساعته بخاطر قابی که اسنایدر انتخاب کرده، سنگین است. انتخابی که شما را کاملاً مسحور خودش می‌کند حتی اگر تلویزیون شما فضای خالی داشته باشد.

امیدوارم از خواندن این مقاله لذت برده باشید. نظر خود را مورد آن با ما در میان بگذارید.