نگاهی اجمالی به بازی Comix Zone | اثری واقعی‌تر از کمیک

بازی Comix Zone یکی از اساسی‌ترین ویدیوگیم‌های کمیک بوکی محسوب می‌شود. در این مقاله نگاهی مفصل به بازی کلاسیک کامیکس زون انداخته‌ایم. با کافه کمیک همراه باشید.

شاید تا امروز نام Comix Zone برای تعداد قابل توجهی از مخاطبان ویدیوگیم بیگانه باشد، اما «کامیکس زون» محبوبیت و تاثیرگذاری بسیاری در بین عاشقان رترو(بازی‌های قدیمی) دارد. شرکت سگا (Sega) تحولی بزرگ در فرهنگ عامه و آینده صنعت ویدیوگیم ایجاد کرد. دوران طلایی سگا از آثار بزرگی همچون سری سونیک (Sonic) پر شده بود که در مقابل ماریو (Mario) کمپانی نینتندو (Nintendo) صف‌آرایی می‌کرد. کنسول سگا مگا درایو (Mega Drive) که در غرب با نام جنسیس (Genesis) شناخته می‌شود، نقطه عطفی بزرگ در تاریخ کمپانی سگا و بازی‌سازی رقم می‌زند.

نقاشی مارک سرنی (موسس انستیتوی فنی سگا) که اکنون به عنوان طراح ارشد پلی‌استیشن فعالیت می‌کند

کنسول سگا جنسیس بی‌شک یکی از قوی‌ترین و متنوع‌ترین مجموعه‌ها را به همراه داشت. در آن زمان کمپانی سگا دارای یک انستیتوی فنی (Sega Technical Institute) بود. مارک سرنی با تاسیس این بخش، قصد داشت که طراحان غربی و شرقی را در کنار هم قرار دهد تا به راحتی بتوانند ایده‌هایشان را به واقعیت تبدیل کنند. این موسسه نقش کلیدی در موفقیت آن سال‌های سگا داشت. انستیتوی فنی سگا به طراحان و برنامه‌نویسان اجازه می‌داد که با کمترین دخالت و با بالاترین جاه‌طلبی ممکن به ایده‌پردازی و اجرا مشغول باشند.

در این میان، طراحی به نام پیتر موراویک (Peter Morawiec) با 22 سال سن پا به کمپانی سگا گذاشت. اولین پروژه‌ی رسمی او به 1992 برمی‌گردد. جایی که سگا در حال ساخت دنباله‌ی بازی موفق و دوران‌ساز سونیک خارپشت (Sonic the Hedgehog) بود. موراویک در فرآیند تولید Sonic 2 به عنوان هنرمند اجرایی و طراح گرافیکی حضور داشت. دومین پروژه‌ی او اثری است که با بازخوردهای متناقضی مواجه شد. بازی Sonic Spinball الهامی از بازی پین‌بال و جهان سونیک بود. موراویک به عنوان طراح بازی در ساخت این اثر معمولی فعالیت داشت تا این که «کامیکس زون» از راه رسید.

پیتر موراویک؛ خالق بازی کامیکس زون

ایده‌ی بازی Comix Zone از همان اوایل تاسیس انستیتوی سگا ‌شکل گرفته بود. هرچند که نسخه‌های اولیه آن نتوانستند رضایت اعضای ارشد کمپانی را جلب کنند. به طور مثال یکی از کانسپت‌های ردشده به طراحی پروتاگونیست بازی برمی‌گردد. گویی در طرح اولیه پروتاگونیست قرار بود شخصیتی به سان پیتر پارکر یا همان اسپایدر-من داشته باشد. البته که این طرح متعلق به آقای موراویک بود و سه سال بعد در 1995 این بازی با عنوان «کامیکس زون» برای کنسول سگا جنسیس منتشر شد.

ریشه و اصل ایده به پیدایش انستیتوی فنی سگا برمی‌گردد. در آن سال‌ها موراویک و تعداد قابل توجهی از اعضای موسسه فنی عشق وصف‌ناپذیری به کمیک‌های ابرقهرمانی داشتند. آن‌ها در برهه‌ی استراحت یا پس از ساعت کاری به کمیک‌بوک ‌فروشی نزدیک به کمپانی می‌رفتند. در نتیجه چنین شوق و علاقه‌ای آغازگر طراحی بازی Comix Zone شد. در 1992 مارک سرنی که هدایت انستیتو را برعهده داشت، از سگا جدا شد و به استودیوی کریستال داینامیکس (Crystal Dynamics) پیوست. در نتیجه سگا، راجر هکتور (تهیه‌کننده‌ی اجرایی سابق دیزنی) را جایگزین سرنی کرد.

تام کالینسکی و سگا جنسیس

راجر هکتور و تام کالینسکی (مدیر ارشد سگای آمریکا) پتانسیل‌های دموی Comix Zone را مورد بررسی قرار دادند و خواستار ساخت کامل این بازی شدند. بازی کامیکس زون با ترکیب دو ژانر پلتفورمر و بیتم آپ (Beat ’em Up) بنا شد. Comix Zone یک اثر اورجینال و غیراقتباسی است که کمیک‌های جنگ سرد بر خروجی آن تاثیر قابل توجهی گذاشتند. پروتاگونیست بازی با نام اسکچ ترنر (Sketch Turner) شناخته می‌شود. ترنر یک جوان کارتونیست و موزیسین مستقل راک است. زندگی ترنر در یک شب طوفانی با رعد و برقی شدید متحول می‌شود. این جوان نیویورکی لحظاتی پیش مشغول طراحی کمیک «کامیکس زون» بود، اما ناگهان سر و کله‌ی آنتاگونیست کمیک‌بوکش پیدا می‌شود و به جهان ترنر می‌آید.

مورتیوس، یعنی همان آنتاگونیست کمیک‌بوک قدرت مبارزه و کنترل ترنر را ندارد. پس مورتیوس تصمیم می‌گیرد ترنر را به اعماق کمیک بفرستد و سربازان فضایی‌اش را به جان ترنر بیچاره بیندازد. حال ترنر باید در جهان دست‌سازش به جنگ موجودات فضایی برود و زمین را از بمب اتمی نجات دهد. البته که او در این ماجراجویی تنها نیست و زنی به نام آلیسا ساین چراغ راهنمای ترنر می‌شود. ژنرال ساین باور دارد که ترنر «انتخاب‌شده» است و می‌تواند این جهان را از دست این موجودات شرور نجات دهد.

بررسی بازی Comix Zone

در دهه‌ی 90 موج نوینی از گیم‌پلی در صنعت ویدیوگیم پدید آمده بود. بازی‌ها به سمت و سوی یک همیار NPC (کاراکتر غیرقابل‌بازی) رفته بودند. بازی‌های بتمن در آن زمان شامل بتمن در نقش اصلی و رابین در نقش یک همیار ساخته می‌شدند. از طرفی کمپانی سگا تجربه‌ی خلق یک همیار، یعنی شخصیت تیلز (Tails) در دنباله‌ی Sonic the Hedgehog را داشت. این پیش‌زمینه‌ها سبب شد که پیتر مورواریک ایده‌ی جدیدتری به سگای آمریکا معرفی کند.

او با طراحی یک موش همراه به نام رودکیل (Roadkill) به سوی ساخت کامیکس زون گام برداشت. مورواریک درباره‌ی رودکیل می‌گوید:

«این ایده در مراحل اولیه مورد پذیرش سگای آمریکا نبود، اما به خلق یک موش کوچک فکر کردم که در صفحه نمایش فضای زیادی را اشغال نکند… ما می‌تونستیم با توجه با ساختار طراحی رودکیل، پازل‌ها و سایر موارد این چنینی را بهبود ببخشیم. به نظرم رودکیل هنوز هم یکی از باحال‌ترین همیارهای تاریخ ویدیوگیمه!»

بازی در سه اپیزود کمیک بوکی روایت می‌شود. بازیکن می‌تواند در پنل‌های کمیک هدایت اسکِچ ترنر را به دست گیرد و از پنل‌های مختلف هر صفحه عبور کند. ظرافت طراحی کامیکس زون جایی است که دیالوگ‌ها در حباب‌های از پیش‌رندرشده قرار گرفته‌اند. همچنین پیش‌زمینه‌ی روشن، طراحی پویای محیط و سبک قرارگیری دشمنان از نکات قابل توجه Comix Zone هستند. گیم‌پلی کامیکس زون در لوکیشن‌های منحصربه‌فردی جریان پیدا می‌کند که با پازل‌ها یا دشمنان گوناگون پر شده است. به عنوان یک اثر بزن بزن یا همان بیتم آپ، کامیکس زون از سیستم مبارزات استانداردی بهره می‌برد. البته نباید منکر چالش‌برانگیزی و سختی کنترل بازی در بخش نامبرده شد.

اسکچ ترنر می‌تواند در طول بازی سه آیتم غیرتکراری ذخیره کند و برای نابودی موجودات فضایی یا حل پازل‌ها به کار گیرد. هر مرحله‌ی بازی از دو صفحه با پنل‌های مشخص تشکیل شده است. بازیکن حتی می‌تواند با ضربه وارد کردن به دشمنان برخی از جداره‌های پنل را بشکند که در نوع خود بسیار نوآورانه و هوشمندانه است. ناگفته نماند که بازی در برخی از نقطه‌های کلیدی به دوراهی ختم می‌شود که نتایج متفاوتی را به همراه دارد. پیش‌تر گفتیم که کامیکس زون از محیط‌های متنوعی تشکیل شده که تعدادی از آن‌ها الهام‌گرفته از کمیک‌های دهه 80 و 90 میلادی هستند. به طور مثال بخشی از بازی در فاضلاب شهری جریان دارد که یادآور کمیک‌های لاک‌پشت‌های نینجا (Ninja Turtles) است. طراحی هنری کامیکس زون با توجه به زمان عرضه‌اش رضایت‌بخش و چشم‌نواز به شمار می‌آید. هرچند که سطح برخی از لوکیشن‌ها به هم شباهت دارند.

بازی Comix Zone دو پایان‌بندی متفاوت دارد که از نکات قابل توجه آن است. اگر بازیکن بتواند در زمان معین، آنتاگونیست بازی را شکست دهد منجر به نجات ژنرال آلیسا از محفظه‌ی سوخت هسته‌ای خواهد شد. در نهایت اسکچ ترنر و آلیسا به جهان واقعی برخواهند گشت و مورتیوس نابود می‌شود. کمیک Comix Zone ترنر به فروش فوق‌العاده‌ای می‌رسد و محبوب‌ترین کمیک جهان لقب می‌گیرد.

از طرفی اگر بازیکن نتواند مورتیوس را در زمان مشخص شکست دهد، ژنرال آلیسا و مورتیوس شرور و خود کمیک Comix Zone از طریق انفجار اتمی نابود می‌شوند. با این حال اسکچ ترنر زنده می‌ماند و به جهان واقعی برمی‌گردد، اما کمیک او برای همیشه از بین رفت و راه بازگشتی برای اندوه ترنر نیست.

بازی کامیکس زون به واسطه‌ی سبک هنری، بهره‌گیری به جا از المان‌های کمیک‌بوکی و بازعرضه‌ برای سایر پلتفرم‌ها موجب استقبال بیشتر مخاطبان در طول زمان شد. مدتی بعد پیتر موراویک مشغول به طراحی یک بازی دیگر از سونیک شد که هیچ‌وقت روشنایی روز را ندید. از طرفی موراویک تصمیم به طراحی اولیه دنباله‌ی سه‌ بعدی Comix Zone گرفت که آن هم به نتیجه‌ نرسید و در حد چند طرح اولیه باقی ماند. در 1997 میلادی راه سگا و موراویک از هم جدا شد. موراویک دست به تاسیس استودیوی لوکسوفلاکس (Luxoflux) زد، اما آثار بعدی او در لوکسوفلاکس با شکست مواجه شد.

در نهایت این استودیوی زیرمجموعه‌ی اکتیویژن از هم پاشید و موراویک بازنشسته شد. با این حال یاد و خاطره‌ی بازی کامیکس زون در ذهن مخاطبان کلاسیک سگا باقی ماند و هنوز هم به عنوان یکی از تاثیرگذارترین بازی‌های کمیک‌بوکی تاریخ به شمار می‌رود.